Style radzenia sobie ze stresem

Stres towarzyszy nam podczas całego życia. Sterujemy się egzaminami, pracą, remontem czy inwestycjami. Nie wyeliminujemy go całkowicie, ale możemy się z nim oswoić. Naukowcy Lazarus i Folkman stworzyli 3 style radzenia sobie ze stresem, warto je znać, by szybko odnaleźć wewnętrzny spokój.

Czym jest stres wg Lazarusa i Folkmana?

R. Lazarus i S. Folkman, dwaj wybitni psychologowie, opracowali jedną z najbardziej wpływowych teorii dotyczących stresu. Według ich modelu poznawczo-transakcyjnego, stres jest wynikiem specyficznej interakcji między jednostką a jej środowiskiem. Kluczowym elementem tej teorii jest sposób, w jaki oceniamy sytuacje życiowe oraz nasze zasoby do radzenia sobie z nimi.

Lazarus i Folkman wyróżniają dwa rodzaje oceny: pierwotną i wtórną. Ocena pierwotna polega na wartościowaniu sytuacji jako stresującej lub nie. Może być ona postrzegana jako zagrożenie, strata lub wyzwanie. Z kolei ocena wtórna dotyczy naszych możliwości poradzenia sobie z tą sytuacją – czy mamy odpowiednie zasoby (fizyczne, emocjonalne, społeczne) do radzenia sobie ze stresem.

Styl skoncentrowany na zadaniu

Styl skoncentrowany na zadaniu to jeden z trzech stylów radzenia sobie ze stresem, które wyodrębnili Lazarus i Folkman. Ten konkretny styl polega na aktywnym podejściu do problemów poprzez skupienie się na konkretnej sytuacji i znalezieniu praktycznych rozwiązań.

Osoby, które stosują styl skoncentrowany na zadaniu, zazwyczaj podejmują działania mające na celu zmniejszenie stresu przez bezpośrednie rozwiązanie problemu lub zmianę sytuacji. Przykłady takich działań to planowanie kroków do osiągnięcia celu, poszukiwanie informacji potrzebnych do rozwiązania problemu, czy delegowanie zadań.

Dlaczego warto stosować styl skoncentrowany na zadaniu? Przede wszystkim dlatego, że pozwala on utrzymać kontrolę nad sytuacją i daje poczucie sprawczości. Działając w sposób ukierunkowany i strategiczny, możemy skuteczniej zarządzać naszymi zasobami oraz lepiej dostosowywać się do nowych okoliczności. Co więcej, podejście to może prowadzić do realnych zmian w naszym otoczeniu, co dodatkowo redukuje poziom odczuwanego stresu.

Jednakże ważne jest również zdawanie sobie sprawy z potencjalnych pułapek tego stylu. Osoby silnie skoncentrowane na zadaniach mogą czasem zaniedbywać swoje potrzeby emocjonalne czy relacje interpersonalne. W skrajnych przypadkach może prowadzić to do wypalenia zawodowego lub emocjonalnego.

Warto więc dążyć do równowagi – korzystać z zalet stylu skoncentrowanego na zadaniu wtedy, gdy jest to najbardziej efektywne narzędzie radzenia sobie ze stresem, ale nie zapominać także o innych aspektach życia psychicznego i społecznego. Integracja różnych metod radzenia sobie ze stresem może przynieść najlepsze rezultaty dla naszego zdrowia psychicznego i ogólnej jakości życia.

Podsumowując, styl skoncentrowany na zadaniu jest skuteczną strategią radzenia sobie ze stresem poprzez aktywne działanie i rozwiązywanie problemów u źródła. Dzięki niemu możemy bardziej świadomie podchodzić do trudności życiowych i wprowadzać pozytywne zmiany zarówno w swoim otoczeniu, jak i wewnętrznym świecie psychicznym.

Styl skoncentrowany na emocjach

Styl skoncentrowany na emocjach to drugi z trzech stylów radzenia sobie ze stresem, opisanych przez Lazarusa i Folkman. Ten sposób radzenia sobie ze stresem polega na skupieniu się na regulacji własnych emocji związanych z daną sytuacją stresującą. Zamiast bezpośrednio rozwiązywać problem, osoby stosujące ten styl starają się zmniejszyć negatywne uczucia i zwiększyć poczucie komfortu psychicznego.

Przykłady działań charakterystycznych dla stylu skoncentrowanego na emocjach obejmują techniki relaksacyjne, takie jak medytacja czy głębokie oddychanie, a także poszukiwanie wsparcia emocjonalnego u bliskich osób. Inne strategie mogą obejmować pozytywne przewartościowanie sytuacji (zmianę sposobu myślenia o problemie), unikanie konfrontacji lub nawet odwracanie uwagi poprzez angażowanie się w przyjemne aktywności.

Dlaczego warto stosować styl skoncentrowany na emocjach? Przede wszystkim dlatego, że pomaga on złagodzić napięcie psychiczne i fizyczne wywołane stresem. Regulacja emocji jest kluczowa dla zachowania równowagi psychicznej oraz zdrowia. W niektórych przypadkach, zwłaszcza gdy problem jest poza naszymi możliwościami wpływu lub rozwiązania, skupienie się na naszych reakcjach emocjonalnych może być najbardziej efektywnym sposobem radzenia sobie ze stresem.

Jednakże istnieją również potencjalne pułapki tego podejścia. Nadmierna koncentracja na własnych uczuciach może prowadzić do unikania rzeczywistych problemów i zaniedbywania koniecznych działań naprawczych. Może to skutkować kumulacją nierozwiązanych kwestii oraz wzrostem poziomu stresu w dłuższej perspektywie.

Idealnie byłoby znaleźć złoty środek między stylem skoncentrowanym na zadaniu a stylem skoncentrowanym na emocjach. Taka integracja pozwoli nam zarówno skutecznie zarządzać konkretnymi wyzwaniami życiowymi poprzez działanie, jak i utrzymywać zdrową równowagę psychiczną poprzez odpowiednią regulację naszych reakcji emocjonalnych.

Podsumowując, styl skoncentrowany na emocjach jest wartościowym narzędziem w arsenale strategii radzenia sobie ze stresem. Skupiając się na redukcji negatywnych uczuć i zwiększeniu wewnętrznego spokoju, możemy lepiej przetrwać trudne chwile oraz chronić nasze zdrowie psychiczne przed długotrwałym szkodliwym wpływem stresu.

Styl zorientowany na unikanie

Styl zorientowany na unikanie to trzeci z trzech stylów radzenia sobie ze stresem, który został opisany przez Lazarusa i Folkman. W przeciwieństwie do stylu skoncentrowanego na zadaniu oraz stylu skoncentrowanego na emocjach ten sposób radzenia sobie polega na unikaniu stresujących sytuacji lub myśli o nich. Osoby stosujące ten styl starają się odciąć od źródła stresu, zamiast stawiać mu czoła.

Przykłady działań charakterystycznych dla stylu zorientowanego na unikanie obejmują odkładanie obowiązków, ucieczkę w inne aktywności (np. oglądanie telewizji czy przeglądanie internetu), a także zanurzenie się w fantazje lub marzenia. Inne strategie mogą obejmować nadmierne zaangażowanie w pracę lub hobby jako formę ucieczki przed problemami osobistymi.

Dlaczego ludzie wybierają ten styl? Unikanie może dawać chwilową ulgę i poczucie kontroli nad nieprzyjemnymi sytuacjami. Działa jak mechanizm obronny, chroniąc naszą psychikę przed przytłaczającym stresem i lękiem. W krótkim okresie może to być skuteczna strategia pozwalająca nam „naładować baterie” i zdobyć siły do zmierzenia się z problemem później.

Negatywne konsekwencje stylu zorientowanego na unikanie

Jednakże długoterminowe stosowanie tego stylu niesie ze sobą poważne ryzyka. Odkładanie konfrontacji ze stresującymi sytuacjami prowadzi do kumulacji nierozwiązanych kwestii, co może zwiększać poziom stresu, zamiast go redukować. Ponadto ciągłe unikanie problemów często kończy się ich eskalacją, co sprawia, że stają się jeszcze trudniejsze do rozwiązania.

Istnieją również przypadki ekstremalne, gdzie unikanie przeradza się w chroniczne zachowania unikające takie jak prokrastynacja czy różnego rodzaju uzależnienia. Takie działania mogą mieć destrukcyjny wpływ nie tylko na zdrowie psychiczne jednostki, ale też jej relacje społeczne oraz funkcjonowanie zawodowe i rodzinne.

W idealnym świecie najlepszym podejściem byłoby umiejętne łączenie różnych strategii radzenia sobie ze stresem – zależnie od specyfiki danej sytuacji oraz naszych indywidualnych potrzeb i możliwości adaptacyjnych. Styl zorientowany na zadaniu pomoże nam rozwiązywać konkretne problemy poprzez działanie; styl skoncentrowany na emocjach umożliwi regulację naszych reakcji wewnętrznych; natomiast elementy stylu unikowego mogą czasami służyć jako tymczasowy bufor ochronny przed nadmiernym przeciążeniem psychicznym.

Na naszym blogu przeczytasz też o sposobie na sukces! Koniecznie przeczytaj, a następnie wprowadź kilka zmian w Twoim życiu 🙂

Strategie radzenia sobie ze stresem

Wyznaczenie strategii radzenia sobie ze stresem jest kluczowe dla utrzymania zdrowia psychicznego i fizycznego. Warto więc zastanowić się, jakie konkretne techniki można wdrożyć, aby panować nad poziomem stresu.

 

1. Aktywność fizyczna

Regularne ćwiczenia są jednym z najskuteczniejszych sposobów radzenia sobie ze stresem. Aktywność fizyczna pomaga obniżyć poziom kortyzolu – hormonu stresu – oraz zwiększa produkcję endorfin, które poprawiają nastrój. Nawet krótki spacer może przynieść ulgę i pomóc odzyskać równowagę psychiczną.

2. Techniki relaksacyjne
Medytacja, głębokie oddychanie czy joga to przykłady technik relaksacyjnych, które mogą skutecznie redukować napięcie i lęk. Regularne praktykowanie tych metod pozwala na lepszą kontrolę emocji i zwiększenie odporności na stresujące sytuacje.

3. Zdrowa dieta
Odpowiednie odżywianie ma ogromny wpływ na nasze samopoczucie i zdolność do radzenia sobie ze stresem. Unikanie nadmiernej konsumpcji  cukru oraz wzbogacenie diety o białko i witaminy może znacząco wpłynąć na poziom energii oraz stabilność emocjonalną.

4. Sen
Dobry sen jest fundamentem zdrowego życia i skutecznego radzenia sobie ze stresem. Bez wątpienia brak odpowiedniej ilości snu pogarsza koncentrację oraz wydolność organizmu w trudnych sytuacjach. Dbanie o regularny rytm dnia i nocy oraz stworzenie komfortowych warunków do spania jest kluczowe dla regeneracji ciała i umysłu.

5. Organizacja czasu
Planowanie dnia oraz ustalanie priorytetów może znacznie zmniejszyć poczucie przytłoczenia obowiązkami. Tworzenie listy zadań do wykonania oraz rozdzielanie ich na mniejsze etapy sprawia, że stają się one łatwiejsze do realizacji.
6. Wsparcie społeczne
Rozmowa z bliskimi osobami lub specjalistą (psychologiem czy terapeutą) może być niezwykle pomocna w momentach dużego stresu. Dzielenie się swoimi problemami pozwala nie tylko uzyskać wsparcie emocjonalne, ale także spojrzeć na sytuację z innej perspektywy.

7. Hobby
Znalezienie czasu na pasje i zainteresowania jest ważne dla zachowania równowagi życiowej. Angażowanie się w aktywności, które sprawiają nam radość, działa jak naturalny sposób redukcji stresu poprzez odwrócenie myśli od źródła napięcia.

Na zakończenie, wszystkie wymienione style i strategie stanowią zestaw narzędzi do walki ze stresem. Każdy powinien dostosować je do swoich indywidualnych potrzeb i możliwości adaptacyjnych.
Radzenie sobie ze stresem to proces dynamiczny wymagający otwartości na różnorodne metody działania. Zarówno te skoncentrowane bezpośrednio na problemach, jak również te wspierające nasze wewnętrzne zasoby psychiczne.

Odwiedź nasze social media! Znajdziesz tam wiele przydanych treści, które dodadzą Ci motywacji do działania!